جریان اصلی شکلگیری پارک ملت را خیلیها به انگلیسیها نسبت میدهند. درحالیکه تمام اینها فقط حاشیههایی است که برای این مکان تفریحی مطرح میشود. خالی از لطف نیست که گریزی به سال و مراحل شکلگیری پارک بزنیم؛ پارکی که طبق گفتههای مدیر بوستان، انگلیس در ساخت آن نقشی نداشته است.
پارک ملت نخستینبار در سال ۱۳۴۳ طراحی و مراحل ساختش آغاز شد. درهمان زمان، زمین پارک به مساحت ۶۳ هکتار که به همراه پارکینگهایش به ۶۷ هکتار افزایش مییافت، از آستانقدسرضوی اجاره شد و همچنان نیز درحالت اجاره به سر میبرد. با گذشت ۹ سال و همزمان با پایان عملیات ساختوساز، افتتاح آن در سال ۱۳۵۲ انجام پذیرفت.
آنطور که از سخنان مدیر بوستان ملت برمیآید، این پارک به دلیل کاربری طبیعی به سبک انگلیسی و به دست خود ایرانیها ساخته شده است.
مجیدرجبنژاد در توضیح اینکه چرا برخی از افراد ساخت این پارک را به انگلیسیها نسبت میدهند، عنوان میکند: در دنیا چند سبک طراحی پارک وجود دارد که ایرانی، انگلیسی و فرانسوی ازجمله آنهاست و هریک از این سبکها کاربری خاص خودشان را دارند.
به عنوان نمونه در اجرای پارکهای طبیعی از سبک انگلیسی استفاده میشود همانطور که در پارک ملت از آن بهره بردهاند. از همینروست که برخی از مردم بهجای عنوان سبک، آن را دستساخته انگلیس میخوانند؛ امری که صحت ندارد.
پارک ملت از زمان شکلگیریاش دستخوش تغییرات زیادی شده است که بازپیرایی، فضاسازی و احداث زمینهای مختلف ازجمله آنهاست. در بین تغییرات این پارک شاید تبدیل جنگلکاری ضلعشمالی به فضای سبز، بازسازی معابر و احداث زمینهای ورزشی بیشتر از هرچیزی به چشم بیاید.
رجبنژاد از سالهای ۷۸ تا ۸۶ به عنوان سالهای تغییر و توسعه بوستان ملت یاد کرده و میگوید: در این بازهزمانی سیستمهای روشنایی اصلاح شدند، آبیاری تحت فشار به صورت صددرصدی عملیاتی شد و بهسازی معابر نیز انجام پذیرفت.
به گفته او در همان مدت جنگلکاری ضلع شمالی پارک که پوشیده از درختان متراکم بود، به فضایسبز تبدیل شد.
جالب است بدانید بعد از سال ۸۶ نیز اجرای عملیاتهای مختلف برای بالابردن کیفیت پارک صورت گرفته است که احداث زمینبازی کودکان با بالاترین استانداردها، نوسازی و افزایش مجموعه بدنسازی، ایجاد زمینهای پینگپنگ و بدمینتون، افزایش آبخوریها، رسیدگی و جایگزینی درختهای جدید (درحال حاضر ۱۴ هزار اصله درخت جوان و کهن در پارک وجود دارد) جمعآوری گلخانه قدیمی و تبدیل آن به هزار و ۶۰۰ مترمربع فضای سبز جدید و ... از جمله آنهاست.
ناگفته نماند از آنجایی که قدمت این پارک به چند دهه گذشته برمیگردد و عمر بخشی از چمنهای آن به پایان رسیده در چندسال اخیر یکسوم چمنها با کاشت نمونههای جدید بازپیرایی شده است.
به جرئت میتوان بیشترین تغییرات بوستانملت در چند سال اخیر را در راهاندازی و احیای زمینهای ورزشی خواند.
از راهاندازی زمینهای ورزشی ویژه بانوان، انواع زمینهای بدمینتون، تنیس، والیبال و بسکتبال گرفته تا احیای زمینهای مینیگلف. رجب نژاد نیز به این مهم صحه گذاشته و گریزی به سالهای اولیه احداث بوستان ملت زده و میگوید: در زمان احداث بوستان ملت، ۱۸ زمین مینیگلف طراحی و اجرا شده بود که متاسفانه طی چند دهه استفاده نشده و رهاشده بودند.
وی ادامه میدهد: باتوجه به اهمیت این زمینها، در راستای بازپیرایی بوستان احیای آنها صورت گرفت که بعد از این اقدام هیئت مینیگلف استان خراسانرضوی این زمینها را تنها مکانهای ثابت استاندارد مینیگلف در ایران اعلام کرد.
ناگفته نماند که در حال حاضر زمینهای یاد شده در مراحل آمادهسازی به سر میبرند و در آینده نزدیک برای استفاده عموم به بهرهبرداری رسمی خواهند رسید.
یکی از مشکلات اصلی پارکملت کمبود نمازخانه و مسجد است که به دنبال گلایههای مردمی در طرح توسعهای این بوستان قرار گرفته و قرار است در آینده ساختمانی به این منظور ساخته شود.
جالب است بدانید در ضلع شمالی زمینی برای احداث نمازخانه و مسجد جدید جانمایی و اعتبار حدود ۴۰ میلیون تومانی هم تعیین شده، به طوری که قرار است در سالجاری عملیات ساخت آن آغاز شود.
ناگفتهنماندکه در حال حاضر یک نمازخانه و مسجد در ضلع جنوبی پارکملت قرار دارد که محوطهسازی و نوسازی آن به اتمام رسیده است.
به جرئت میتوان پارک ملت را از آن دسته مکانهایی خواند که هر روزه میزبان تعداد چندهزارنفری ورزشکاران است. از حرفهای گرفته تا آماتور. از همینرو برگ دیگری از خدمات این پارک را طراحی و اجرای زمینهای ورزشی شامل میشود.
۳ زمین ورزشی روباز ۸۵۰، ۲ و ۶ هزارمترمربعی ویژه بدمینتون، بسکتبال، پینگپنگ و والیبال، یک زمین ورزشی فوتبال چمن برای استفاده در مسابقات، زمین مجزای تنیس و اسکیت زنان و مردان، سالن سرپوشیده ورزشی ویژه جانبازان و... از جمله آنهاست.
جالب است بدانید درحال حاضر تنها استخر روباز مشهد در پارک ملت فعال بوده که میزبان مردان در ردههای سنی مختلف است.
ناگفته نماند در روزهای جمعه در رینگ پارک که به نام مسیر سلامت معروف است، از صبح زود تا ۴ بعدازظهر بستن تور والیبال آزاد بوده و افراد میتوانند به این ورزش بپردازند.
بیشک نحوه بهرهمندی بانوان از زمینهای ورزشی همچون بدمینتون با حاشیههایی همراه است که حتی صدای این قشر را هم درآورده است، به هرحال یک پاسخ باید برای این مهم وجود داشته باشد که رجبنژاد توضیحمیدهد: در سایت بانوان زمین بدمینتون جانمایی و آمادهسازی شده است، با این حال ما برای افرادی که قصد دارند از زمینهای بدمینتون داخل پارک استفاده کنند، درصورت حضور با خانواده و رعایت شئون اسلامی ممانعتی نداشتهایم و نداریم.
هرساله تعداد زیادی از استفادهکنندگان وسایل شهربازی در شهرهای مختلف در اثر سقوط و... آسیب میبینند و در بین آنها افرادی هم هستند که فوت میکنند. همه اینها درحالی است که در چند سال اخیر چنین اتفاقات ناگواری در پارک ملت رخ نداده است که رجبنژاد از آن به عنوان نقطه قوت شهربازی این بوستان یاد میکند.
او با یادآوری از واگذاری ۶ ساله شهربازی پارکملت به پیمانکار اضافه میکند: یکی از وظایف این پیمانکار استانداردسازی وسایل است. از همینرو تمام وسایل این مکان که بیشتر آنها قدیمی است، به عنوان نخستین شهربازی کشور در سال ۹۰ استانداردسازی شده است.
وی ضمن آنکه از دریافت استاندارد این وسایل اطمینان میدهد، خاطرنشان میکند: در چند سال اخیر آسیبدیدگی شدید و منجر به فوتی در اثر استفاده از وسایل بازی نداشتهایم.
پارک ملت به واسطه امکاناتی که دارد روزانه میزبان تعداد زیادی از علاقهمندان به امور فرهنگی و ورزشی است. افرادی که براساس آمار اعلامی مدیربوستان تعدادشان به ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر میرسد.
طبق گفتههای رجبنژاد از سالهای ابتدایی دهه ۸۰ که دیوارهای پارکملت برداشته شده است و افراد از مکانهای مختلف وارد میشوند، امکان آمارگیری از افراد مراجعهکننده وجود ندارد، اما با این حال آمار یادشده برای حضور روزانه در پارک تخمین زده شده است که ۱۰ هزار نفر آنها را افراد ورزشکار و هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار نفر را استفادهکنندگان از امکانات مجتمع فرهنگی تشکیل میدهد.
پارک ملت به واسطه امکاناتی که دارد روزانه میزبان ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر از علاقهمندان به امور فرهنگی و ورزشی است
شاید باورتان نشود، اما سالانه بیش از ۸ تا ۱۰ میلیارد تومان اعتبار در پارک ملت هزینه میشود که ۵۰ درصد آن برای نگهداری و ۵۰ درصد برای بازپیرایی است.
جالب است بدانید از ۵۰ درصد اعتبار بازپیرایی بیشترین بودجه به امر اصلاح و ترمیم تخریبهای مردمی از خراب کردن چمنگرفته تا شکستن لامپها، از بین بردن شاخهها و... اختصاص مییابد که در این بین ورود افراد به چمن و آسیب به آن در رتبه نخست قرار دارد.
پارک ملت که در ابتدای سالهای احداث خارج از نقطه شهری قرارگرفته بود به مرور زمان با توسعه مشهد محدودهای مرکزی برای این شهر شد و از همه طرف به انحصار خیابا نها و ساختمانها درآمد، از همینرو امکان توسعهیافتگی آن وجود ندارد، اما بهسازی همچنان ادامه دارد.
یکی از اقدامات بهسازی مهم برای پارکملت در سالجاری مربوط به دریاچه، در ورودی ضلع شرقی و نمای ساختمان جانبازان بوده که قرار است به زودی با تغییراتی روح تازهای پیداکند.
خبرهای خوش رجبنژاد برای این دریاچه درحالی مطرح میشود که قرار است براساس برنامهریزی صورتگرفته از حالت محصورشده گذشته خارج شده و با زیباسازی، فضای طبیعیتری پیدا کند و ضمن اسکلهدار شدن مجهز به پله روی آب شود.
پارک ملت کارگاه مد است، بدحجابی در این پارک بیداد میکند، هنجارها در پارک ملت شکسته میشود، پارک ملت محلی برای به نمایش گذاشتن دختران و پسران شده و... همه اینها موضوعاتی است که متاسفانه پشتسر بوستان ملت مطرح میشود و برای آن حاشیههایی ایجاد کرده. حاشیههایی که حتی زبان انتقاد مسئولان را هم گشوده است.
این درحالی است که مدیر بوستان دلیل این حاشیهها را خاصبودن پارک ملت میخواند و میافزاید: پارک ملت شناسه مشهد است و کمتر کسی را میتوان یافت که از این مکان استفاده نکرده باشد، از همینرو چنین پارکی با چنین جایگاهی بالطبع حاشیههایی به دنبال دارد.
وی با رد این موضوع که پارکملت از حالت طبیعی بودن خود خارج شده و بیشتر کارگاه مد است تا یک مکان تفریحی، عنوان میکند: اگر پارک را با حائل از سایر نقاط شهر جدا کنیم در آن زمان این محل میشود کارگاه مد، اما درحالحاضر پارک جزئی از سطح شهر است و چنین امری صحت ندارد.
برای نخستین بار سال ۸۷ بود که با مصوبه شورایاسلامی شهرمشهد بسیج وارد حوزه حفاظت از پارکملت شد. در آن زمان ناامنیهای زیادی از خرید و فروش موادمخدر گرفته تا قمار، مزاحمت، زورگیری و... در این مکان تفریحی وجود داشت.
حال بعد از گذشت ۶ سال مدیر انتظامات بوستانملت اطمینان میدهد که این مکان امنتر از گذشته شده و ناهنجاریها به کمترین میزان خود رسیده است.
آنطور که از سخنان محمدحسین لشکریان برمیآید فروش و استعمال موادمخدر در پارک که رتبه اول مشکلات را شامل میشد تا ۹۰ درصد با اعمال کارهای بازدارنده کاهش یافته است.
وی با یادکردن از مزاحمتهایی که ناامنی در این محل ایجاد میکرد و انتقاد بسیاری از مردم را در برداشت، از برخوردهای قانونی با خاطیان خبر داد.
فروش و استعمال موادمخدر در پارک که رتبه اول مشکلات را شامل میشد تا ۹۰ درصد کاهش یافته است
لشکریان همچنین دوستیها و روابط افراد در پارک را که در برخی مواقع به صورت نامتعارف صورت میگیرد، در رتبه سوم مشکلات درگیر پارک با آن خوانده و میگوید: در این سالها برای اینکه فضای پارک را امن کنیم تا جایی که امکان داشته دوستیهای نامتعارف را که بیشتر آنها در فضاهای خارج پارک صورت میگیرد، کنترل کردهایم.
به گفته وی با دوستیهای نامتعارف در پارک ملت به شدت برخورد میشود، اما عرصه برای افرادی که به صورت گروهی دختر و پسر درس میخوانند، باز است و کسی با آنها کاری ندارد.
* این گزارش پنجشنبه، ۵ تیر ۹۳ در شماره ۱۰۳ شهرآرامحله منطقه ۱۱ چاپ شده است.